1. Backx F.J.G. e.a., Nederlands Instituut voor Sport en Gezondheid.
Chronische aandoeningen en sportdeel 7, chronische lage rugpijn,
bewegen en sport. Bohn Stafleu Van Loghum, september 1993.
2. Bogduk N. Innervation of the vertebral column.
Wetenschappelijke dag NVMT, RAI-Congrescentrum Amsterdam, 20 januari 1990.
3. Bruggeman A. en Bruggeman J.H. Visuele instructie bij
primair discogene aandoeningen van de lumbale wervelkolom.
Ned. Tijdschrift voor Fysiotherapie 1982;12:32-39.
4. Chavannes A.W. Oefentherapie bij lage rugklachten.
5. Chavannes A.W. Psychogene rugpijn: dat is andere taal!
[Dissertatie] Zant J.L. Huisarts en Wetenschap 1988; 31: 33
6. Chavannes A.W., Gubbels J.W., Post D., Rutten
G.E.H.M., Thomas S. Acute lage rugpijn in de praktijk.
Huisarts en Wetenschap 1983; 26: P32
7. Commissie Keuzen in de zorg. Kiezen en delen, 1991.
8. Crebolder H.F.J.M. Het beleid bij lage rugklachten.
Huisarts en Wetenschap 1983; 26: P38
9. Dvorák J. III Instructional Course, State of art
Lumbar Spine, May 10-12, 1991, Zürich, Switzerland.(I.S.L.S)
10. Dvorák J. und Dvorák V. Manuelle Medizin, Diagnostik.
Georg Thieme Verlag Stuttgart 1983.
11. Dvorák J.,Graf-Baumann,Sitser G. Interdisziplinärer
Kongress für Manuelle Medizin, 28.-30.Mai 1992, Gütersloh,
Deutschland.
12. El, A. van der Manuele diagnostiek wervelkolom.
Uitgeverij Manthel, Rotterdam 1992.
13. Faas A. Oefentherapie bij acute lage rugpijn.1992
14. Faas A., Chavannes A.W., Van Eijk J.Th.M., Gubbels J.W.
A Randomized, Placebo-Controlled Trial of Exercise Therapy in
Patients with Acute Low Back Pain. J.B. Lippincott
Company 1993; Spine Volume 18, Number 11, pp 1388-1395.
15. Faas A., Van Eijk J.Th.M., Chavannes A.W., Gubbels J.W.,
De Haan M. Effecten van oefentherapie bij patiënten met acute lage-rugpijn.
Huisarts en Wetenschap 1993; 36: 274 -280
16. Geus C.A. de, Horst F.G van der. Lage rugklachten als reden
om de huisarts te raadplegen. Huisarts en Wetenschap 1983; 26: P28
17. Grundmeijer H.G.L.M., Brouwer H.J. De betekenis van
fysiotherapie bij aandoeningen van het bewegings-apparaat.
Huisarts en Wetenschap 1988; 31: P44
18. Hansen F.R., Bendix T., Skov P., Jensen C.V., Kristensen
J.H., Krohn L., Schioeler H. Intensive, Dynamic Back-Muscle Exercises,
Conventional Physiotherapy, or Placebo-Control Treatment of
Low-Back Pain. Spine Volume 18, Number 1, 1993.
19. Hoppenfeld S. Physical examination of the spine and extremities.
Appleton-Century- Crofts/New York 1976.
20. Kaay J.E. van der Kennis vermindert de angst.
21. Koes B.W. Oefenen bij lage rugklachten [Dissertatie]
Chavannes A.W. Huisarts en Wetenschap 1992;35:407
22. Krämer J. Intervertebral Disk Diseases.
Georg Thieme Verlag Stuttgart. 2nd edition, revised and updated, 1990.
23. Leblanc K.E. Distorsie van het sacro-iliacale gewricht:
een miskende oorzaak van rugpijn.
American Family Physician 1992;46:1459-63.
24. Manniche C., Skall H.F., Braendholt L., Christensen B.H.,
Christophersen L., Ellegaard B., Heilbuth A., Ingerslev M.,
Jorgensen O.E., Larsen E., Lorentzen L., Nielsen C.J., Nielsen H.
and Windelin M. Clinical Trial of Postoperative Dynamic
Back Exercises After First Lumbar Discectomy. Spine Volume 18, Number 1, 1993.
25. Mesker-Niesten J.J.L.M., Mokkink H.G.A., Mesker P.J.R.,
Tielens V.C.L., Beek M.M.L., Van Eijk J.Th.M., Grol R.P.T.M.,
Smits A.J.A. Een protocollaire benadering van rugpijn.
Huisarts en Wetenschap 1983;26:P41
26. Nachemson A.L. Randomised clinical trials.
State of art Lumbar Spine, III Instructional Course, Zürich Zwitserland,
10, 11, 12 mei 1991. (I.S.L.S.)
27. Nederlands Huisartsen Genootschap.
Lage rugpijn. Stichting O&O 1992.
28. NIVEL Improving the quality of physical therapy.
International Conference, ‘s-Hertogenbosch, 2-3 june 1994.
29. Ostgaard H.C., Andersson G.B.J., Schultz A.B. and
Miller J.A.A. Influence of Some Biomechanical Factors on Low-Back
Pain in Pregnancy. Spine Volume 18, Number 1, 1993.
30. Postacchini F. IV Instructional Course The lumbar spine:
state of the art. June 13-14, 1993, Villa Pamphili Hotel, Rome, Italy. (I.S.L.S.)
31. Riet G. ter, Kleijnen J., Knipschild P.G.
Acupunctuur en pijnklachten in en om de wervelkolom
[De effectiviteit van acupunctuur]. Huisarts en Wetenschap 1989; 32: 223 -227
32. Rugspecial deel 1. Tijdschrift Reuma & Trauma,
16e jaargang nummer 3, december 1992.
33. Rugspecial deel 2. Tijdschrift Reuma & Trauma,
17e jaargang nummer 1, april 1993.
34. Rutten G.E.H.M., Faas A., Chavannes A.W.
De behandeling van lage rugpijn: wat is zinnig?
Huisarts en Wetenschap 1987; 30: 346 -348
35. Rydevik B.L. V Instructional Course, Low Back Problems,
June 20-21, 1994, Seattle, Washington, USA.(I.S.L.S.)
36. Schellekens J.W.G., Van der Velden H.G.M.,
Wouters P.H.M.. Spit, ischias en hernia – het ‘lumbosacrale pijnsyndroom’.
Huisarts en Wetenschap 1983; 26: P18
37. Stichting Opleiding Manuele Therapie.
Bijscholing lumbaal en onderste lidmaat, Eindhoven, 1989.
38. Stichting Opleiding Manuele Therapie.
Diagnostiek en manuele therapie bij lumbale en
lumbosacrale stoornissen. Symposium, Amersfoort.
39. Veld H.O. in ‘t, Ozinga J. Groepsontspanningstherapie. Ned. Tijdschrift voor Fysiotherapie 1992;5:132-139.
40. Winkel D. Het sacro-iliacale gewricht. Bohn Stafleu Van Loghum, Houten/Zaventem 1991.
41. Zant J.L. Psychogene rugpijn: Dat is andere taal! (Oorspronkelijk proefschrift). Ned.Tijdschr. Geneeskd. 1989; 133: 269

Voorwoord
Hoofdstuk 1 – 3
Hoofdstuk 4 – 6
Implementatie fysiomanuele therapie
Implementatie huisarts
Beleid SIG
Beleid Discus
Beleidsplan chronische rugklachten
Schema rugklachten
Beleidsplan lage rugklachten
Literatuur